Rozróżniamy:

* windykację polubowną polegającą na monitowaniu dłużnika, które ma doprowadzić do spłaty należności.
* windykację sądową dotyczącą przypadków, gdzie brak chęci współpracy ze strony dłużnika – sprowadza się ona do uzyskania sądowego wyroku lub nakazu zapłaty, który uzupełniony w klauzulę wykonalności jest podstawą do egzekucji komorniczej.

Większość dużych przedsiębiorstw posiada własne działy zajmujące się odzyskiwaniem należności. Są one często wspomagane lub zastępowane przez szereg wyspecjalizowanych, zewnętrznych firm windykacyjnych.

W praktyce w Polsce odzyskiwanie wierzytelności drobnych kończy się na windykacji polubownej, która polega na wysyłaniu do dłużników różnego rodzaju, różnie formułowanych pism w których nakłania się go do spłacenia powstałego zadłużenia. Poza pismami wyspecjalizowane firmy korzystają również z call center, którego odpowiednio wyszkoleni pracownicy kontaktują się z dłużnikiem celem nakłonienia dłużnika do polubownej spłaty zadłużenia np. w formie ugody. Takie postępowanie jest tańsze i w pewnej ilości wypadków szybsze od masowego wytaczania spraw sądowych (za każdą sprawę trzeba zapłacić bez względu na to czy wierzytelność jest ściągalna).

Miękka windykacja

Miękka windykacja jest standardowym procesem windykacyjnym z tym, że windykatorzy są bardziej wyrozumiali i ulegli wobec dłużników. Miękka windykacja to także metoda stosowana przez biura informacji gospodarczej, która rozpoczyna się od wysłania wezwania do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze wpisania do BIG. Jeśli dłużnik nie spłaci należności, kolejnym krokiem jest wpis do BIG.

Z miękką windykacją spotykają się najczęściej dłużnicy, których zadłużenie powstało stosunkowo niedawno. Nie ma więc potrzeby wykorzystywania większej presji na dłużniku niż zwykłe upomnienie i prośba o przyspieszenie terminów płatności. W przypadku twardej windykacji, windykatorzy stosują ostrzejsze sankcje windykacyjne jak np. skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, wpis do BIG, wywiad detektywistyczny i gospodarczy, wizyty windykatorów terenowych.
Twarda windykacja [edytuj]

W przypadku „twardej windykacji” windykatorzy posługują się o wiele bardziej poważnymi sankcjami prawnymi i moralnymi niż w przypadku „miękkiej windykacji” np. postępowanie sądowe, egzekucyjne a nawet karne. Twarda windykacja dotyczy jedynie tzw. dłużników trudnych, którzy od dłuższego czasu opóźniają się z zapłatą. Niektórzy windykatorzy nie podzielają rozdziału na miękką i twardą windykację.